Tứ Phủ Thánh Cậu trong đạo mẫu Việt Nam

Tứ Phủ Thánh Cậu trong đạo mẫu Việt Nam

Trong hệ thống chư vị tiên thánh Tứ Phủ thì hàng Thánh Cậu là những cậu bé xuất thân vốn bậc hoàng tử chốn thiên cung được Vua Cha cử xuống trần gian giúp dân an cư lạc nghiệp, đánh giặc cứu nước và về trời khi tuổi còn thiếu niên. Thánh Cậu thường theo hầu Mẫu hoặc Quan Hoàng, tính cách nhanh nhẹn, xông xáo, mạnh mẽ, hiếu động, dung mạo hết sức xinh xắn, phương phi.

Có tất cả 12 Thánh Cậu, tuy nhiên hầu hết đều không được ghi chép lại thần tích, và cũng không phải Cậu nào cũng về đồng. Các Cậu thường giáng đồng chỉ có: Cậu Hoàng Cả, Cậu Hoàng Đôi, Cậu Hoàng Bơ, Cậu Hoàng Tư, Cậu Hoàng Quận. Khi về ngự đồng các Cậu vận áo cánh, đầu vấn khăn đầu rìu, chân quấn xà cạp, đi hài thêu hoa, nhảy các điệu múa hèo, múa gậy, múa lân, bắn cung, cưỡi ngựa, đánh tập tầm vông, phán ngự thông truyền bằng giọng nói ngọng nghịu, hiến tửu, nghe thơ, ban tài phát lộc. Riêng Cậu Bơ Thoải còn có điệu chèo đò, giăng lưới bắt cá.

Cậu Hoàng Cả

Còn có danh xưng Cậu Hoàng Cả Sòng Sơn, Cậu Hoàng Cả Phủ Dầy theo tên bản đền cậu về ngự. Cậu Hoàng do bất cẩn đánh rơi chén vàng mà bị phạt giáng trần, sau chết trẻ thăng thiên về ngự tại đền Sòng hầu cận bên Mẫu Liễu. Cậu ít về đồng, ngự đồng mặc áo đỏ.

Cậu Hoàng Đôi

Cậu cũng theo hầu Mẫu Liễu tại Sòng Sơn, Phố Cát, Đồi Ngang. Về ngự đồng cậu mặc áo xanh, múa hèo, phán ngự thông truyền.

Cậu Hoàng Bơ

Cậu Bơ Thoải theo hầu Mẫu Thoải, Vua Cha Bát Hải tại các đền Thoải Phủ. Cậu Bơ tuy nhỏ mà rất quyền uy, hô một tiếng cả vạn thủy tộc, long xà, thủy tiên vùng dậy nghe hiệu lệnh. Cậu rất hay về đồng, khi ngự đồng cậu mặc áo trắng, chèo đò, giăng lưới bắt cá.

Cậu Hoàng Tư

Cậu Đệ Tứ thuộc hàng Địa Phủ, theo hầu Quan Lớn Đệ Tứ Khâm Sai, Chầu Đệ Tứ Khâm Sai. Khi về ngự đồng cậu mặc áo vàng, múa cung tên cờ kiếm.

Cậu Bé Đồi Ngang

Còn gọi là Cậu Hoàng Quận. Tương truyền Thánh Mẫu Liễu Hạnh giáng sinh lần thứ ba hoá thân thành cô hàng nước ven đường đã kết duyên với chàng Mai Thanh Lâm ở Thanh Hoá. Họ sinh được một hài nhi đặt tên Thanh Cổn. Cậu bé lớn lên giúp dân giúp nước, sau thác hoá theo hầu Mẫu Liễu tại Phủ Đồi Ngang, được Mẫu giao nhiệm vụ chấm đồng lính mới. Cậu Quận có tiếng tăm nhất trong các Thánh Cậu, về ngự đồng mặc áo xanh.

Cậu Bé Bản Đền

Giống như các Chầu Bà, Thánh Cô, hàng Thánh Cậu cũng có các Cậu Bé coi giữ bản đền: Cậu Bé Phủ Bóng, Cậu Bé Đông Cuông, Cậu Bé Trường Sinh, Cậu Bé Lệch... Cậu Bé Lệch vốn là con vua Hùng, sinh ra miệng bị lệch, tay bị khoèo khiến nhà vua sợ hãi cho thả bè trôi sông. Cậu mất, về ngự tại Suối Mỡ nên được dân chúng phụng thờ. Các Cậu Bản Đền về đồng mặc áo xanh.